Asgari ücret ile ilgili son dakika gelişmesi! Enflasyondaki yükselişin devam etmesi ve AK Partili Cahit Özkan tarafından yapılan açıklamalar asgari ücrete ikinci bir zam beklentisini güçlendirdi. Konuyla ilgili heyecanlandıran bir açıklama da Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Üyesi Nihat Zeybekci'den geldi. Zeybekci, "Ciddi bir şekilde müdahale etmek lazım. İnsanlarımızın gelirlerini arttırıcı önlemler almak lazım. Gerekirse Türkiye'de yıl ortasında asgari ücrete bir daha bakılmalı" dedi. Son olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Bilgin'den ikinci asgari ücret zammı ile ilgili son dakika açıklaması geldi.
Dünyaya son iki yılda damga vuran pandemi, kuraklık, kıtlık riski, enerji krizi, tedarik sıkıntıları ve son olarak Rusya-Ukrayna savaşı, küresel çapta enflasyonun yükselmesine yol açtı. Bu sürecin bir süre daha devam etmesi beklenirken, ücretler de yüksek enflasyon karşısında gün geçtikçe eriyor. Devletler, hükûmetler ve şirketler; vatandaşları ve çalışanları enflasyona ezdirmemek için ciddi oranlarda maaş zammına gittiler.
YÜZDE 50 ORANINDA ZAM YAPILDI
Türkiye'de de 2022 itibarıyla asgari ücrete, yüzde 50 gibi son yıllarda görülmemiş oranda zam yapıldı. Ancak yeni yılda da savaş, gıda ve enerji krizi başta olmak üzere enflasyonu tetikleyen unsurlar devam ediyor. Bu yıl Türkiye'de de enflasyonun yüzde 40 ve üzerinde olması bekleniyor. Hâl böyle olunca "asgari ücrette yarıyıl zammı" beklentisi kuvvetlendi.
Sanayicinin nitelikli eleman sorununun çözümü amacıyla, talebe göre elemanı da, maaşını da devletin sağlayacağı yeni bir destek mekanizması yürürlüğe giriyor. İŞKUR’un önereceği elemanı istihdam eden sanayiciye, 1 yıl istihdam şartıyla 3 ay boyunca primler dahil ücret desteği verilecek. Gaziantep’te pilot olarak başlatılacak uygulama, istihdama olumlu katkı sağlanırsa ülke geneline yayılacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, pandemi, enerji maliyetlerindeki artış ve kurlarda yaşanan hareketliliğin istihdam piyasasına olumsuz etkisini azaltmak amacıyla, yeni önlemeleri yürürlüğe sokmaya hazırlanıyor. 51 ilde istihdama yönelik 6 puanlık prim desteğinde süre uzatımına gitmeyecek olan Bakanlık, bunun yerine yeni bir destek getirecek. İşbaşı Eğitim Programı desteğinde ise 3 ay olan istihdam şartı, 3 aylık destek dönemi dahil 1 yıla çıkarıldı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Bilgin, kamuoyunun merak ettiği 3600 desteği, 6 puanlık ilave prim desteğinin akıbeti ve istihdama yönelik ilk defa uygulamaya konulacak destekleri Dünya Gazetesine açıkladı.
Bakan Bilgin'in açıklamaları şu şekilde:
3600 EK GÖSTERGE İLE HANGİ AŞAMADAYIZ?
Seçim beklenmeyecek, Sayın Cumhurbaşkanımız bu sene içinde çıkacağız diye açıkladı. Çalışmalarımızı ona göre yürüttük, Mayıs’ta 3600 ile ilgili teknik çalışmaları bitirmiş olacağız. Kamuoyuna takdim edeceğiz. Kanun değişikliği gerekiyor, Mayıs’ta bütün çalışmamızı bitiririz, Meclis’e sunulacak hale getiririz, Meclis nasıl uygun görürse gerekli kararlar verilir.
DEĞİŞİKLİK OLACAK MI?
Sayın Cumhurbaşkanımız belli gruplar açıklamıştı. Ancak bazı özellikler ve statüler de var. Örneğin, polisler var içinde ama il emniyet müdürü ile aynı gösterge olmuyor. Hemşire ile il sağlık müdürü aynı olmaz. Bunların hepsini ele alıyoruz. Kamudaki bürokratik hiyerarşiyi tahrip etmeyen bir 3600 düzenlemesi yapacağız, ikincisi maliyet. Bu düzenleme, kamuya ilave bir yük getirecek ama bunun Türkiye’nin bütçe dengelerini, ekonomik sorunlarını ağırlaştığı dönemde getireceği yükü dikkate alacağız. Önümüzde 3 farklı senaryo var kapsam ve maliyete göre. Bütün kamu personelini, statüleri elimizde, aldıkları ücret, emekli ikramiyelerini bildiğimiz tablomuz var. Bunları Sayın Cumhurbaşkanına sunacağız, Mayıs ayında biter yani iş.
“ELEMANI DA MAAŞINI DA BİZ VERECEĞİZ”
Gaziantep’te pilot uygulamasını başlatacağımız çok önemli bir destek mekanizması daha yürürlüğe giriyor. Doğrudan İstihdam projesi başlayacak, işletmede eğitim filan değil, doğrudan istihdam olacak. Bugüne kadar bir çok sanayici gelip, “Şu nitelikte adam bulamıyoruz, CNC tezgahının başında usta bulamıyoruz, mühendis bulamıyoruz” diyor. Yani eğitim yerine doğrudan eleman vereceğiz. 3 ay ücret primlerini, bütün sigortasını filan biz ödeyeceğiz. Sonra 9 ay istihdam yükümlülüğü ile süreç devam edecek.
ASGARİ ÜCRET TEKRAR GÖZDEN GEÇİRİLECEK Mİ?
Asgari ücret konusunda öncelikle şunu söylemeliyiz: Bu sene yaptığımız asgari ücret artışı yüzde 50’nin üzerindedir ve asgari ücretin vergi dışı bırakılması çok önemli bir şeydir. Bütün gelirlerde asgari ücretin vergi dışı bırakılması önemli. Sabit ücretle çalışanlar, AGİ kaldırıldı, ücreti düşüreceğim diyen işletmeler yanlış yaptı. İş kanunu anlaşılan ücretten geriye gidilmesini açıkça yasaklıyor. Asgari ücrete şartlar içerisinde bakmak lazım. Asgari ücretin eğer Meclis gündeme getirip değiştirmezse, Aralık’ta belirlenir, tabii olağanüstü şartlar olursa bu şartlara bakarak değerlendirilir. Ancak yasal durum Aralık ayını gösteriyor. Yeni asgari ücretin yasal belirlenme tarihi Aralık’tır.
“ASGARİ ÜCRET İŞSİZLİĞE YOL AÇAR TEZİ YANLIŞLANDI”
Bizim iktisat metodolojisinde üzerinde durduğumuz bir şey vardır. Aynı anda iki olay olduğunda, bunlar arasındaki ilişkin nedensel, tesadüfi, konjonktürel ilişki olabilir. İşsizlik maaşına başvurulardaki artış şu andaki konjonktür kaynaklı olabilir. Yani asgari ücretin artışıyla ilgisi yok. Her asgari ücret döneminde işsizlik bir süre artıyor, sonra tekrar istihdam aynı seviyeye geliyor. Asgari ücret artışı işsizliğe yol açar tezi de Nobel Ekonomi Ödülünü alan David Cardin’in tezi ile yanlışlandı. İstihdamı olumsuz etkileyen faktörler farklı konjonktürel faktörler, dünya ekonomisindeki, teknolojideki değişim filan etki ediyor.
Mevcut durumda, hem yasal hem içinde bulunduğumuz iktisadi süreç içerisinde yapılan reel olarak asgari ücretteki artış önemli bir orandır. Bunu kısa sürede şu ayda veya bu ayda değişmesini öngörmüyoruz."
"VATANDAŞI ENFLASYONA EZDİRMEYECEĞİZ"
Geçtiğimiz günlerde bir TV kanalında konuyla ilgili açıklamalarda bulunan AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, "Asgari ücrete yılda iki defa zam getirilmesi konusunu Cumhurbaşkanımız zaten ifade etmişti. Bu yapılabilir. Şu anki mevzuat gereği yılda bir defa yapılıyor ancak bunu değiştirmek mümkün. Aklımızda var. Zamanı geldiğinde, bir yıl geçmesi beklenmeksizin zam yaparız. Vatandaşı enflasyona ezdirmeyeceğiz. Maliyet artışı mı var? O zaman vatandaşımızın gelirinde de artışı sağlayacak tedbir ve kararları alacağız" diye konuşmuştu.
850 TL ZAM GELEBİLİR
Bu açıklamanın ardından uzmanlar, asgari ücrete yarıyıl zammı gelmesi hâlinde, 2022'nin ilk 6 aylık enflasyon rakamının ya da buna yakın bir oranın esas alınabileceğini belirtmişti. Uzmanlar "Söz konusu rakam bugünkü projeksiyonlara göre yüzde 20 civarı bir orana denk gelebilir. Bu durumda asgari ücrete temmuzdan itibaren geçerli olmak üzere yaklaşık 850 TL zam gelebilir" görüşünü dile getirmişti.
"GEREKİRSE YIL ORTASINDA ASGARİ ÜCRETE BİR DAHA BAKILMALI"
Bu açıklamalardan sonra Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Üyesi ve eski Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, konut olduğu bir programda konuştu. Zeybekci, "Ciddi bir şekilde müdahale etmek lazım. İnsanlarımızın gelirlerini arttırıcı önlemler almak lazım. Gerekirse Türkiye'de yıl ortasında asgari ücrete bir daha bakılmalı. Esnaf, memur, emekliler, çalışanlarla ilgili. Enflasyonist ortam maalesef böyle. Matematik belli. Yılbaşında verilen zam enflasyonun altında ise akıl ve vicdan der ki gel arkadaş bunu düzeltelim. Mal yokluğu değil bu maliyetlerden dolayı. Maliyet enflasyonu yaşıyoruz şu anda." ifadelerini kullanmıştı.
AK PARTİLİ İSİM HAZİRAN AYINI İŞARET ETTİ
Tüm bu açıklamaların ardından bugün bir zam sinyali de AK Parti Adana Milletvekili ve TBMM Tarım Komisyonu Üyesi Abdullah Doğru'dan geldi. Doğru, artan mazot ve gübre maliyetlerinin altında çiftçinin ezdirilmeyeceğini, emekliden çalışana her kesimi kapsayan müjdelerin haziran ayında duyurulacağını ifade etmişti.
Doğru tüm kesimleri ilgilendiren açıklamasında şunları söyledi: Cumhurbaşkanımız ve hükümetimiz olarak gıdaya ulaşmakta vatandaşın ulaşmasında en ufak sıkıntıya müsaade etmeyeceğiz. İşçimiz, asgari ücretlimize emeklimiz, memurumuza zam yaptık artan fiyatlarla ilgili maaşlarda erime oldu. Bu zamlardan daha fazlasını yapacağız. Hiç kimseyi enflasyona ezdirmeyeceğiz. Özellikle haziran ve hazirandan sonra bunu Cumhurbaşkanımız açıklayacak duyacaksınız. 20 senedir bu ülkeyi nasıl bu noktaya getirdiysek Cumhurbaşkanımız enflasyona da hiçbir vatandaşımızı ezdirmeyecek
