Genellikle UV ışınlarının sebep olduğu cilt kanserinin 4 farklı türü bulunmakla birlikte hepsinin tedavi yöntemleri birbirinden çok farklı oluyor. Peki, cilt kanserinin en önemli belirtisi nedir? Kimler cilt kanseri olmaya daha yatkın? Cilt kanseri hakkında merak edilenler...
Genellikle UV ışınlarının sebep olduğu cilt kanseri türleri, erkenden belirti veriyorsa hızlı tedavi edilerek kanserden kurtulmak mümkün. Peki, cilt kanserinin en önemli belirtisi nedir? Kimler cilt kanseri olmaya daha yatkın? Cilt kanseri belirtileri ve risk faktörleri..
CİLT KANSERİ NEDİR?
Dünyada en sık görülen kanser türlerinden biri cilt kanseridir. Cilt hücrelerinin anormal büyümesi olarak tanımlanan cilt kanseri, genellikle güneşe fazla maruz kalma nedeniyle oluşur. Fakat cildinizin güneşe maruz kalmayan kısımlarında cilt kanseri görülebilir. Güneşin ultraviyole ışıklarına maruz kaldığınız süreleri sınırlandırarak cilt kanseri riskinizi büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Bununla birlikte cildinizi düzenli bir şekilde inceleyerek oluşan değişikliklerin farkına varmanız ve bunu doktorunuz ile paylaşmanız da önemlidir. Cilt kanserinde erken tanı cilt kanseri tedavisinde iyi bir sonuç almanın en önemli etkenidir.
CİLT KANSERİ TÜRLERİ
Bazal Hücreli Karsinom: Ciltteki ölü derinin atımını ve cildin yeni cilt hücreleri üretmesini sağlar. Genellikle ciltte hafif bir şişlik ya da saydam biçimde görülür. En sık olarak baş ve boyun çevresinde oluştuğu gözlemlenmiştir.
Skuamöz Hücreli Karsinom: Cildin orta ve dış kısımlarını oluşturan hücre yapısıdır. Yaşam kalitenizi etkilemese de derinin skuamöz hücreli karsinomu agresif bir biçimde oluşabilir. Tedavi edilmezse gelişebilir ve vücudunuzun diğer bölgelerine yayılarak çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir. Güneş ışığı, solaryum veya ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre maruz kalmak başlıca oluşum nedenlerindendir.
Melanom: Cilde rengi veren pigment olan melanini üreten hücrelerde(melanositler) de gelişmekte ve en fazla görülen, ciddi komplikasyonlara sahip cilt kanseridir. Gözlerde ve nadiren vücudun belirli bölgelerinde görülür; burun ve boğaz gibi. Ultraviyole (UV) radyasyona maruz kalmayı sınırlamak, melanom riskini azaltmaya yardımcı olur. 40 yaş altı bireylerde ve özellikle kadınlarda melanom riski artmaktadır. Gerekli koşulları sağladığınızı ve belirtilerini gözlemlediğinizi düşünüyorsanız, dermatoloğunuzla görüşmenizi öneririz.
Melanom-dışı: Melanom dışı tüm cilt kanseri tiplerini kapsar. Bunlardan en popüler görülen melanom dışı kanser tipleri; bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinomdur. Melanom dışı kanser tedavisi cilt tipine göre değişkenlik göstermekte ve genellikle kanser hücrelerinin cerrahi işlemle çıkarılmasını gerektirmektedir.
CİLT KANSERİ NEDENLERİ VE RİSKLİ GRUPLAR
Cilt hücrelerindeki DNA2ya zarar verdiği düşünülen ultraviyole (UV) ışınlarının asıl kaynağı güneş ışığıdır. UVA ve UVB de zaman içinde cilt kanserinin gelişmesini doğurabilmektedir. Güneş ışığı dışında yapay ışıklar, güneş lambaları, solaryum gibi UV ışığı kaynakları da bu sonucu doğurabilen etkenlerdendir. Melanom dışı kanser tipini yaratan en önemli ışık kaynağı, UV ışık kaynağı olarak araştırmalarda gözlemlenmiştir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Açık ten rengi: Cilt pigmentinizin (melanin) az bulunması UV radyasyonuna karşı sizi savunmasız kılabilir. Sarı veya kızıl saçlara ve açık renkli göz rengine sahip bireyler, kolayca güneşten yanabilir ve koyu tenli bir kişiye göre skuamöz hücreli karsinom gibi cilt kanseri türlerini geliştirme olasılığı fazla olabilir.
Aşırı güneşe maruz kalma: Güneşte uzun süre zaman geçirip UV ışığına maruz kalma ve herhangi bir güneş kremi ile korunma sağlanmaması ciltte kanser oluşum riskini arttır ya da neden olabilir.
Güneş yanığı: Geçmişte bir veya daha fazla kabarcıklı güneş yanığı geçirmiş olmak, ileride yaşayabileceğiniz skuamöz hücreli cilt karsinomu geliştirme ihtimalini arttırabilir. Yetişkinlikte gelişen güneş yanıkları da bir risk faktörüdür.
Kişisel bir kanser öncesi cilt lezyonu öyküsü: Kanser öncesi bir cilt lezyonuna sahip olmak, cilt kanseri riskinizi arttırabilir.
Kişisel bir cilt kanseri öyküsü: Önceden deride skuamöz hücreli karsinom gelişimi gözlemlendiyse, tekrarlanma olasılığı çok yüksektir.
Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları kullananlar, lösemi veya lenforma hastaları ve organ nakli geçirmiş kişilerin cilt kanserine yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Nadir genetik bozukluk: Kseroderma pigmentosomlu deri tipine sahip kişilerde güneş ışığına aşırı duyarlılık mevcuttur. Cilt kanseri gelişme ihtimali yüksek olan öznelerin başında gelirler.
HPV rolü: Yapılan araştırmalarda belirli bir cinste HPVler, patogenezinizde rol oynayabilir. Melanom dışı kanser türünün oluşumunda, nadir de olsa etkisinin olduğu gözlemlenmiştir
CİLT (DERİ) KANSERİ BELİRTİLERİ
Cilt, deri kanserinin belirtileri en sık kafa derisi, ellerin arkası, kulak ve dudaklarınız gibi güneşe maruz kalan cilt kısımlarında görülür. Bir yandan nadir de olsa ağız içi, ayak altı ve cinsel organlarınız gibi vücudunuzun herhangi biri yerinde gelişim gösterebilir.
Derinin skuamöz hücreli karsinomunun belirti ve semptomları şunları içerir:
- Sert, kırmızı bir nodül
- Pullu bir kabuk ile düz bir yara
- Eski bir yara veya ülser üzerinde yeni bir yara veya kabarık alan
- Dudağınızda açık bir yaraya dönüşebilen pürüzlü, pullu bir yama
- Ağzınızın içinde kırmızı bir yara veya pürüzlü bir bölge
- Anüs üzerinde veya içinde veya cinsel organlarınızda kırmızı, kabarık bir yama veya siğil benzeri bir yara
CİLT KANSERİNDE TANI NASIL KONULUR?
Hastalık geçmişi: Doktorunuz geçmişteki hastalıklarınız ve skumöz hücreli karsinomun belirtilerini kendi cildinizde tanımlamanızı isteyecektir.
Biyopsi: Deri lezyonundan bir parça alınarak, parçanın şüpheli kısmı ya da gerekliyse tamamının alınması işlemine biyopsi denmektedir. Alınan dokular inceleme için laboratuvara gönderilir.
Dermatoloji muayenesi: Bazal hücreli karsinomların farklı bölgelere sıçrama ihtimali düşük olduğundan daha fazla test gerektirmez. Fakat skuamöz hücreli karsinom tipte cilt kanseri belirtileriniz varsa, cilt uzmanı tarafından lenf düğümleriniz veya vücudun farklı bölümlerine yayılmadığından emin olabilmek için test yapılması gerekebilir.
- Bilgisayarlı Tomografi
- X-ray
- MRI