Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, NTV yayınında dikkat edilmesi gereken durumları madde madde sıraladı.
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında emeklilik başvurusunda bulunanlardan 200 bin kişinin başvurusu reddedildi. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, NTV yayınında, bu başvuruların neden reddedildiğini 12 başlıkta anlattı.
EMEKLİ OLABİLMEK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN 12 HUSUS
"Birincisi, kendi şirketinde sigortalı olanlar. Ortağı olduğu şirkette sigortalı olanlar. Kuralına uygun bir şekilde bir kişi, 2008'den önce bir işletmede çalışırken hisse almış ise sigortalı olarak devam edebilir. Ancak, şirketi kurduktan sonra kendi şirketinde sigortalı olan kişiler, o sigorta primlerini boşa ödediler. Hepsinin Bağ-Kur'a geçmesi gerekiyor. 01.12.2008'den sonra zaten kanunlar buna izin vermiyor.
O yüzden SSK'dan emekli olacağını düşünürken Bağ-Kur'a geçenler, kadın ise 7 bin 200, erkek ise 9 bin güne tamamlaması gerekebilir.
2- Başkasının primleri sehven sizin primlerinize katılmışsa. Örneğin, hizmet dökümünde 5 bin 975 gün isteniyor. Siz de bunu tamamlamışsınız. Emeklilik için gittiniz müracaatta bulundunuz. Emekliliği beklerken, "Sizin gününüz eksik." cevabı alabilirsiniz. Başka birinin prim günleri sizin hizmetiniz içine dahil olduysa, bu tespit edildiğinde emekliliğiniz iptal edilir. Başvuru yaptırsanız da başvurunuz reddedilir.
3- Bağ-Kur primlerini ödemediği günlere borçlanma yapanlar var. Bir kişi, kendi adına açtığı iş yerinin ortağı olduysa, o dönemlerde de Bağ-Kur primlerini ödemediyse, yanlışlıkla doğum, askerlik borçlanması yapıp parasını ödese dahi o emeklilik yanlış bir emeklilik olur. Daha sonra SGK arayarak 'Bağ-Kur'lu olduğunuz dönemde primlerinizi ödememişsiniz, o sürelerde borçlanma yapmışsınız. Şimdi bu borçlanmaları ve emekliliğinizi iptal ediyoruz.' derler. Ya da emeklilik için başvurduğunuzda ve bu tespit edildiğinde başvurunuz reddedilir.
4- Birden fazla iş yerinde çalışanlar var. Bir ayda 30 gün, bir yılda 360 günden fazla olamaz. Yine sehven prim günlerini yanlış toplayıp müracaat ettiyseniz, birkaç işletmede çalışsanız dahi bir ayın üzerindeki günleriniz silinir. Bu nedenle emeklilik başvurunuz reddedilir. Emekli olduysanız da ileride tespit edildiğinde emekliliğiniz iptal edilir.
5- Çalışmadığı halde bir kişi, kendisini sigortalı gösterip eksik günlerini tamamlarsa ve bu sahte sigortalılık durumunu SGK fark ederse, kaç yıl olursa olsun, geriye doğru emekliliği iptal olur. Ödediği emekli aylıklarını ve sağlık harcamalarının parasını sigortalıdan talep eder.
6 - 18 yaş altında ilk sigorta başlangıcı, anne ya da babasının işletmesinde olan kişilerin sigorta başlangıçlarına göre EYT'li olup müracaat etseler de 18 yaş altı anne-babanın yanındaki sigortalılıklar iptal edilir ve başvuru reddedilir. Bu ileride tespit edilirse yine geriye doğru iptal olur ve sağlık harcamaları geri talep edilir.
7- Son 2 bin 520 gün çok önemli. Hangi statüden emekli olacağınız belirleniyor. Daha fazla statünüz Bağ-Kur'daysa Bağ-Kur'a geçmeniz gerekir. Bu nedenle SSK'nın primine göre emeklilik müraacatında bulunduysanız, SSK'dan daha az, Bağ-Kur'da daha fazla prim istenir.
Emeklilik müracaatınızı doğru yaptığınızı düşünseniz de SGK bunu tespit ettiğinde emeklilik başvurunuz reddedilir.
8- Yurt dışında bulunduğu sırada Türkiye'de çalışanlar, kendisini sigortalı gösterenler var. Bu kişilerin sigortalılığı iptal olur.
9- Yurt dışında yanlışlıkla isteğe bağlı prim ödeyenlerin isteğe bağlılıkları ve emeklilikleri iptal olur.
10- Askerde olduğu sürelerde sigortalı çalışanların sigortalılıkları iptal olur.
11- Bağ-Kur'a borcu varken emeklilik müracaatı yapanların da başvuruları reddedilir, ya da emekli olunduysa ve borç tespit edildiyse emekliliği iptal edilir.
12- 28 Şubat 2011 öncesi kendi şirketi ya da otağı olduğu şirket dışında bir şirkette çalışanların sigortalılıkları iptal olur."
"BU HATALARI DÜZELTMENİZ GEREKİR"
Son olarak Erdursun, "Bu durumda saydığım maddeler emeklilik için müracaatta bulunacaksanız bu durumlar sizde varsa bu durumları tespit edip ona göre emeklilik için müracaatta bulunun. Ya da '3 Mart 2023'te yasa çıktı ama aylardır ben neden emekli olmuyorum, olamıyorum, aylığım neden bağlanmadı' diye düşünüyorsanız ve bu şartlar ve koşullar sizde de varsa Sosyal Güvenlik Kurumu ile iletişime geçip bu hataları düzeltmeniz gerekir ki emekli olabilesiniz." ifadelerini kullandı.
