Soru: 1980 doğumluyum. İlk sigortalı işe giriş tarihim 11 Ocak 2008 olup şu anda 4650 gün prim ödemem bulunmakta. Ne zaman emekli olabilirim? Eşim ise EYT’yi 28 gün ile kaçırdı. Bunun için kademeli emeklilik gelecek midir?
Cevap: Emekli olmak için 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2350 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, yine aynı tarihte yani 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak).
Eşiniz gibi 7 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olduğundan EYT’lilere göre emekli olacağı tarih 17-20 yıla kadar uzayanlara, kademeli emeklilik getirilerek erken emekli edilmeleri yönünde toplumda büyük bir talep ve beklenti var. Önümüzdeki yerel seçimler de bu beklentiyi güçlendirmekte. Toplumsal taleplere duyarsız kalmayan siyasi otorite, umarız kademeli emeklilik yasası getirir de toplumdaki huzursuzluk giderilir.
YIPRANMA ALAN İŞLER YASADA TEK TEK SAYILMIŞ
Soru: 1971 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim 1 Ağustos 1990 olup 4300 gün prim ödemem var. Yüzde 37 raporum bulunuyor. Gübre işçisiyim. Yıpranma payım var mı? Emekli olabilir miyim?
Cevap: Engeli hakkından yararlanarak erken emekli olmak için en az yüzde 40 oranında engelli raporu ve Maliye’den vergi indimi almak gerekiyor. Maalesef yüzde 37 raporun erken emekliliğe faydası yok. Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1225 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5525 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 günden fazla priminiz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 2031’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün. 5510 sayılı kanunun 40’ıncı maddesinde yıpranma alan işyerleri ve yıpranma kapsamındaki sigortalılar tek tek sayılmış. Sayılan işyerleri arasında gübre işyeri bulunmuyor.
STAJ MAĞDURU MUYUM?
Soru: 27 Kasım 1981 doğumluyum. 16 Eylül 2002 4A tescil tarihim (staj girişim), 15 Eylül 2004 hizmete başlama tarihim olup an itibarıyla 4683 gün prim ödemem var. 2009’daki 1’inci doğumdan sonra 4 ay, 2012’deki 2’nci doğumdan sonra 4 ay, 2018’deki 3’üncü doğumdan sonra da 6 ay doğum izni kullandım. Bunlara göre; EYT’den yararlanabilecek miyim? Staj mağdurları kategorisine giriyor muyum?
Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumlarınız sonrasındaki çalışmadığınız (primi ödenmeyen) 14 ayı borçlanarak 420 gün kazanabilirsiniz. Doğum borçlanmasından sonra 1897 gün de prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 4500 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de yine aynı tarihte, yani 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak). Staj mağduru değilsiniz. Çünkü staj sigortasını sigorta başlangıcı sayan kanun çıkartılsa da, emeklilik şartlarınız değişmez.
5900 GÜNÜNÜZ VARSA EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: Sigorta giriş tarihim 1 Haziran 1997. Emekli olabilmem için kaç gün prim ödemem lazım? Özcan ÇAKIR
Cevap: Doğum, askerlik tarihiniz, askerlik süreniz ve prim ödeme gün sayınız hakkında bilgi vermemişsiniz. Şayet ilk girişte adınıza kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim ödemesi varsa, emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. Süre şartını da sağladığınızdan 5900 gün priminiz varsa hemen emekli olmanız mümkün. Yoksa priminizi 5900 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
60 GÜN DAHA PRİM ÖDEMENİZ GEREK
Soru: SSK başlangıç yılım 1990 olup 5390 gün prim ödemem var. Halen çalışıyorum. Emekli olup kıdem tazminatımı alabilir miyim?
Cevap: Doğum tarihinizi bildirmemiş, sigorta başlangıcınızı da tarih (gün, ay, yıl) olarak bildireceğiniz yerde sadece yıl olarak bildirmişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştirebiliyor. İlk girişte adına prim ödemesi varsa EYT kapsamında olduğunuzdan emekli olurken yaş aranmayacak. 1990’daki başlangıcınız 23 Mayıs’tan önceyse, 5375 günden fazla priminiz olduğundan istediğiniz zaman emekli olabilir ve kıdem tazminatını da alabilirsiniz. Başlangıcınız 23 Mayıs’tan sonraysa 60 gün daha prim ödeyerek priminizi 5450 güne, tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
