En yüksek işsizlik maaşı da net 3 bin 972 lira.İşverenin haksız bir sebeple işçiyi işten çıkarması veya işçinin haklı sebeple iş akdini feshetmesi halinde devlet 10 aya kadar işçiyi koruyan bir ödeme yapıyor. Buna ‘işsizlik ödeneği (maaşı)’ deniyor. İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için işçinin son 3 yılda en az 600 prim günü bulunması ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışması gerekiyor. Ayrıca iş akdinin feshinde işçinin kendi istek ve kusurunun bulunmamasına da bakılıyor.
İşçi işveren herkesi çok yakından ilgilendiriyor. Son 3 yılda adına en az 600 gün prim ödenene 6 ay, 900 gün prim ödenene 8 ay, 1080 gün prim ödenene ise 10 ay boyunca işsizlik maaşı bağlanıyor. İşsizlik maaşı için işten çıkış belgesi verildikten sonra ‘30 gün içinde’ İşkur’a başvurmak şart. Başvurular, ‘iskur.gov.tr’ veya ‘e-Devlet’ten veya İşkur’a elden şeklinde olabiliyor. Başvuru, izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılıyor. İşsizlik maaşı, kimlik kartıyla herhangi bir PTT şubesine başvurarak her ayın 5’inde çekilebiliyor. Maaşın 6 ay içinde çekilmesi gerekiyor. Bu süre aşılırsa maaş İşkur’a geri gidiyor.
İŞSİZLİK MAAŞI 4 KOŞULDA İPTAL EDİLİYOR
İşkur’un teklif ettiği işin haklı bir nedene dayanmaksızın reddedilmesi.
İşsizlik ödeneği alınan dönemde kayıtdışı olarak çalışmanın tespit edilmesi.
İşsizlik maaşı alınan sürede, ‘emeklilik’ gerekçesiyle yaşlılık aylığı alınmaya başlanması.
İşkur tarafından önerilen mesleki geliştirme eğitiminin reddedilmesi.
NASIL HESAPLANIYOR?
Peki işsizlik ödeneği ne kadar oluyor? İşsizlik maaşı asgari ücrete göre her yıl artıyor. Bu yıl için geçerli asgari ücret net 4 bin 250 lira, brüt ise 5 bin 4 lira olarak belirlendi. İşsizlik maaşı hesaplanırken son 4 aylık brüt maaş dikkate alınıyor. Maaş, ortalama brüt kazancın yüzde 40’ı kadar oluyor. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. Buna göre 2022 yılından itibaren son 4 ay asgari ücretle çalışana en az 1.986 lira net işsizlik maaşı bağlanıyor. En yüksek işsizlik maaşı da net 3 bin 972 lira. İşverenin haksız bir sebeple işçiyi işten çıkarması veya işçinin haklı sebeple iş akdini feshetmesi halinde devlet 10 aya kadar işçiyi koruyan bir ödeme yapıyor. Buna ‘işsizlik ödeneği (maaşı)’ deniyor. İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için işçinin son 3 yılda en az 600 prim günü bulunması ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışması gerekiyor. Ayrıca iş akdinin feshinde işçinin kendi istek ve kusurunun bulunmamasına da bakılıyor.
ÜCRETSİZ SAĞLIK HİZMETİ
Ücretler dışında son 4 ayda prim ve ikramiye gibi her çeşit hak da işsizlik maaşında etkili oluyor. Bu ödemeler prime esas kazancı artırıyor ve bu da işsizlik ödeneğine esas tutarı yükseltiyor. Ayrıca ödenek süresi boyunca İşkur, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini ödüyor. Bu primler sayesinde hem işçi hem de bakmakla yükümlü olduğu kişiler, herhangi bir ek belge hazırlamadan sağlık hizmetinden ödenek süresi boyunca ücretsiz faydalanmaya devam ediyor.
İŞSİZLİK MAAŞI KAÇ KEZ ALINIR?
5510 sayılı Kanununun 4/1-a (SSK) kapsamında olanlardan bir işveren bağlı olarak çalışan sigortalılar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalılar (Örneğin,Banka Çalışanları) işsizlik sigortası kapsamındadır.İşsizlik maaşına hak kazanmanın şartları ve ne kadar süre ile işsizlik maaşı alınacağı bellidir. Buna göre, İşten ayrılmadan önceki son 3 yıl içinde;
a) 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
b) 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
c) 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik maaşı verilir.
İşsizlik maaşının 2 defa, 3 defa ya da pekçok kez alınmasında herhangi bir engel bulunmuyor. Ancak bunun için unutulmaması gereken noktalardan biri, kişinin işsizlik maaşı alma süresinin bitmesinin ardından tekrar işsizlik maaşından yararlanma şartlarına haiz olması gerektiğidir.
İşsizlik maaşından yararlanma şartı 3 yıl içinde en az 600 gün çalışma olduğuna göre, kişi ilk defa işsizlik maaşı aldıktan sonra, ikinci defa işsizlik maaşı alabilmek için tekrar 600 gün çalışmalıdır.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALIRKEN YAPILMASI GEREKENLER
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;ikamet adresinin değişmesi,herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,silahaltına alınılması,yurtdışına çıkılması,
bir işte çalışmaya başlanması veya mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.
İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ KALDIĞI YERDEN DEVAM EDER Mİ?
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.