2023 yıl sonu yaklaşırken, 'Emekli ve memur zammı ne kadar olacak, asgari ücret kaç lira olacak' soruları gündemdeki sıcaklığını giderek artırıyor. Ocak zammı ile birlikte işçilerin ve emeklilerin geliri artarken 65 yaş, evde bakım ve engelli maaşları başta olmak üzere sosyal destek ödemeleri de yükselecek. Böylece toplumun tüm kesimlerinin refah düzeyi yükselecek. Enflasyonun da baskılanması sonrası refah artışının kalıcı olması hedefleniyor.
HERKES O RAKAMI BEKLİYOR
Temmuz-Aralık 2023 dönemindeki 6 aylık enflasyon oranı asgari ücret, emekli ve memur zammı ile sosyal destek ödemeleri başta olmak üzere özel sektör dahil maaşlarda belirleyici olacak.
İŞCİLERE YENİ ÜCRET
Aralık ayı itibariyle birlikte Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantılarını yapmış olacak. Geçtiğimiz iki yılda asgari ücret hem Ocak hem de Temmuz aylarında belirlenmişti. 2024 yılı için de böyle bir beklenti bulunuyor.
Komisyon özellikle alım güçlerini, rekabeti ve enflasyon yükselişini masaya yatırarak bir ücret belirleyecek. Sabah'tan Faruk Erdem'in haberine göre, Orta Vadeli Programda öngörülen yüzde 65'lik yıl sonu enflasyonuna göre 6 aylık enflasyonun yüzde 38'e yakın olması bekleniyor.
Yapılacak bir refah payı ilavesiyle yine yüzde 50'ye yakın bir artış olması bekleniyor. Şu anda net asgari ücret 11.402,32 TL olarak uygulanıyor. Yüzde 50 artış olduğunda net rakam 17.103,48 TL'ye çıkacak. 6 aylık enflasyona göre artış olursa yeni asgari ücret net 15.735,20 TL olacak.
ÖZEL SEKTÖR DE ETKİLENİYOR
Asgari ücrette yapılan artışlar özel sektör çalışanlarının gelirlerini de yukarı doğru çekiyor. Asgari ücretle çalışanların maaşı artınca onların üzerindeki ücretlerde de yüksel me oluyor.
Özel sektörde de genelde asgari ücrete yapılan artış oranları baz alınıyor. Bu arada asgari ücretteki vergi istisnasının devam etmesi bekleniyor. Asgari ücretten gelir ve damga vergisi alınmıyor. Aynı zamanda diğer ücretlerdeki asgari ücret kadar kısımdan da vergi alınmıyor.
SSK VE BAĞKUR EMEKLİSİ
Yılda iki kez artış alan SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranını enflasyon belirliyor. Son 6 aylık enflasyon kadar artış yapılırken buna refah payı da ilave ediliyor.
Enflasyon son üç aylık oranda yüzde 25.11 olarak hesaplanmıştı. Ekim ayı enflasyonu ile birlikte 4 aylık enflasyon da belli olacak. Orta Vadeli Programa göre yüzde 38'lik 6 aylık enflasyon hesaplanmıştı. Refah payı ile birlikte bu oranın yüzde 50'yi bulması bekleniyor.
MEMURLAR VE MEMUR EMEKLİSİ
Toplu sözleşme artışı ile birlikte enflasyon farkı alan memurlar ve memur emeklileri için Ocak ayında artış yüzde 15 olacak. Bunun üzerine de enflasyon farkı eklenecek.
OVP'ye göre hesaplandığında artış oranı yüzde 49'u buluyor. Refah payı ile birlikte bu emeklilerin ve memurların artışının da yüzde 50'yi geçmesi bekleniyor.
SOSYAL YARDIMLARA MEMUR ZAMMI
Bu kapsamda 65 yaş aylığından evde bakım yardımına, engelli maaşından çocuk ve aile desteklerine kadar çok sayıda program uygulanıyor.
Sosyal yardımların rotası hem 2024 yılı bütçesi hem de 12. Kalkınma Planı'yla çizildi. Buna göre sosyal yardım bütçesi artırılırken, sistem yeniden yapılandırılacak.
2024 yılı bütçesinde sosyal yardımlar için 497 milyar lira ayrılacak. Bunun 64,1 milyar lirasını 65 yaş üstü yaşlılar, engelliler ve yakınlarına bağlanan aylıklar, 56,2 milyar lirasını evde bakım desteği, 32 milyar lirasını aile destek programı kapsamında verilen destek oluşturacak.
Ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık primi giderleri için 100,5 milyar lira, sosyal konut finansman desteği için 15 milyar lira, Sosyal ve Ekonomik Destek için 12,5 milyar lira, elektrik tüketim desteği için 8,6 milyar lira, engelli eğitim taşıma gideri için 6,4 milyar lira kaynak aktarılacak.
Sosyal yardımların bazılarındaki artış memur maaş katsayısına değişime endekslenmiş durumda. Her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memur maaş katsayısında yaşanan artış yaşlılara, engellilere, hastalara, çocuklara yönelik pek çok desteğe yansıyor.
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu, Ocak ayı memur zammını yüzde 15 olarak kararlaştırırken, bu artış Orta Vadeli Program'daki yüzde 65 enflasyon tahminine göre yüzde 49,46'ya ulaşacak.
