Memurlar ve emekliler son dönemde enflasyon verilerini çok yakından takip ediyor. Çünkü ocak ve temmuzdaki zam oranlarını enflasyon tayin ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), 3 Ocak 2024’te açıkladığı enflasyon verisine göre; memur ve memur emeklisinin maaşı yeni yılda yüzde 15 toplu sözleşme zammı dahil yüzde 49.25 oranında artmıştı. Aynı dönemde SSK ve Bağkur emeklisinin zammı son 6 aylık enflasyona paralel yüzde 37.57’de kalmıştı. Daha sonra yapılan iyileştirmeyle 12 puanlık fark kapatılmış ve tüm memur ve emekliye yüzde 49.25 zam yapılmıştı.
4 AYLIK VERİ IŞIK TUTUYOR
Yılın ikinci zammı ise 3 Temmuz’da belli olmuştu. Buna göre, SSK ve Bağkur emeklileri yüzde 24.73, memurlar ve memur emeklileri de enflasyon farkıyla yüzde 19.31 zam almıştı. Böylece ocak ve temmuzdaki kümülatif toplam zam yüzde 86’ları bulmuştu. Dün ekim ayı enflasyonu belli oldu (yüzde 2.88). Bir başka deyişle, Ocak 2025’teki zammı belirleyecek son 4 aylık (temmuz, ağustos, eylül ve ekim) enflasyon verisi netleşti. Kümülatif hesapla 4 aylık enflasyon yüzde 12.06’ya ulaştı (geçen ay yüzde 8.92’ydi). Böylece SSK ve Bağkur emeklisi yüzde 12.06 zammı garantiledi.
YIL SONU SENARYOLARI NE?
Geri kalan 2 aylık sürede enflasyon her ay yüzde 2 seviyesinde gelirse SSK ve Bağkur emeklisi için oluşacak zam yüzde 16.59’u bulacak. Kasım ve aralık aylarında enflasyonun daha düşük çıkacağı öngörülüyor. Buna göre aylık enflasyon yüzde 1.5’te kalırsa zam yüzde 15.45, aylık enflasyonlar yüzde 1 olursa yüzde 14.31 zam yapılması gündeme gelecek. Geçtiğimiz haftalarda açıklanan Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde, yıl sonu için yüzde 41.5 enflasyon tahmin ediliyor.
Merkez Bankası’nın enflasyon öngörüsü ise yüzde 38-42 arasında. Yani tahminler yüzde 42’ye yakın seviyede. Bu hedef için aylık enflasyonun yüzde 1’in altında artması gerekecek. Eğer yılsonu enflasyonu OVP’deki tahminle paralel çıkarsa bu durumda SSK ve Bağkur emeklisine ocakta yüzde 13-15 arası zam yapılacağı hesaplanıyor.
MEMURLARDA DURUM NASIL?
Memur ve memur emeklisinin alacağı zamda toplu sözleşme hükümleri uygulanıyor. İki yılda bir yenilenen toplu sözleşmenin sonuncusu geçen yıl ağustosta yapılmıştı. Buna göre; memur ve memur emeklisine 2024’ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10; 2025’in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılmasına karar verilmişti. Bu yılın ilk 6 ayında gerçekleşen enflasyona göre yüzde 8.46 oranında fark oluşmuş ve memur ile memur emeklisinin alacağı zam oranı temmuzda yüzde 19.31 olarak belirlenmişti. Memur kesimine zam farkının oluşması için enflasyonun ikinci yarıda yüzde 10’luk barajı aşması gerekiyor.
YÜZDE 10 BARAJINI AŞMALI
Yüzde 10’u aşan fark oranı, Ocak 2025’ten itibaren geçerli olacak yüzde 6’lık toplu sözleşme zammına eklenecek. Son 4 aylık verilere (yüzde 12) baktığımızda şimdiden yüzde 2’lik enflasyon farkı oluşmuş durumda. Yani ekim itibarıyla memur maaş zammı yüzde 8 civarında. Kasım ve aralık enflasyonları yüzde 1 seviyesinde gelirse enflasyon farkı yüzde 4.3 olacak ve ocak zammı yüzde 10-11 arası gerçekleşecek. Son 2 ayın enflasyonları yüzde 1.5’er gelirse bu fark yüzde 5.5; yüzde 2’şer gelirse fark yüzde 6.6 olacak. OVP’deki yüzde 41.5’lik enflasyon hedefi gerçekleşirse yüzde 3.5-4 civarı fark oluşacak ve memura yüzde 9-10 arası zam gündeme gelecek.
TABAN MAAŞLAR NE OLACAK?
En düşük memur emekli aylığı temmuzda yüzde 19.31 zamla 17 bin 587 liraya çıkmıştı. Eğer ocakta yüzde 10 zam yapılırsa bu tutar 19 bin 345 liraya, zam yüzde 12 civarı olursa 19 bin 697 liraya yükselecek. SSK ve Bağkur emeklisinin en düşük maaşı ise temmuz ayındaki düzenlemeyle 12 bin 500 liraya çıkmıştı. Yani 10 bin 20 liranın altında kök maaşı olan yaklaşık 3.7 milyon kişi şu anda 12 bin 500 lira alıyor. Emekli zamlarıyla bu rakamın da revize edilmesi bekleniyor. Temmuzdaki gibi yüzde 25 zam yapılırsa yeni taban maaş 15 bin lirayı aşabilir. Asgari ücret zam oranı da taban maaşı belirlemede etkili olabilir.