Soylu, Hatay'daki Afet Koordinasyon Merkezi'nden yapılan TRT Haber canlı yayınında Kahramanmaraş merkezli depremlere ilişkin açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.
İlk depremin ardından gece saatlerinde Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanı Yunus Sezer'in kendisini telefonla arayarak Osmaniye-Kahramanmaraş hattında bir deprem olduğunu söylediğini aktaran Soylu, hemen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bilgi verdiğini anlattı.
İlk gelen bilginin ardından alanın bu derece yaygın olabileceğini düşünmediğini belirten Soylu, daha sonra AFAD'a geçerek çalışmalara başlandığını dile getirdi. Ardından bakanların illere görevlendirildiğini ifade eden Soylu, Kahramanmaraş'a hareket ettiğini hatırlattı.
Yaşanan depremlerle insanların hayatlarını kaybettiğini, medeniyetin sütunlarının devrildiğini dile getiren Soylu, depremin ciddi tahribata neden olduğunu söyledi.
"Devletin, milletiyle beraber nasıl bir bütünlük içerisinde olduğunu gördük"
Bakan Soylu, depremlerin ardından başlatılan mücadelenin halen sürdüğüne işaret etti. Bölgede yer alanların "bir kişiye daha ulaşma" duygusuyla gayret gösterdiğini aktaran Soylu, "Burada bir devletin, milletiyle beraber nasıl bir bütünlük içerisinde olduğunu gördük." dedi.
Depremlerin ardından bütün illerdeki arama-kurtarma ekiplerinin bölgelere sevk edildiğini bildiren Soylu, şöyle devam etti:
"26 bin enkazla karşıya kaldığınız andan itibaren buna yayılmak ve ulaşmak da belli bir zaman dilimi istiyor. Burada devlet bütün gücüyle sahanın her tarafına, noktasına bir şekilde ulaştı, sağlıkçısıyla, arama-kurtarmacısıyla, iş makineleriyle, destek elemanları, gönüllüleriyle, psikososyal ekipleriyle ulaştı. Bu deprem, dünyanın hangi ülkesinde olursa olsun hiçbirinin bu depremin altından kalkabileceğini düşünüyor değiliz. Üç Hollanda büyüklüğü burası, yani 110 bin kilometrekare. Fay, Hatay'dan başlıyor, Van'ın ucuna kadar gelebilen ve etkileyen bir faydan bahsediyoruz, hepsini tetikledi. Herkes, her bölge, her alan, Kayseri'den Niğde'ye, Sivas'a kadar, Ankara'ya kadar, İstanbul'a kadar etkilemediği, ulaşmadığı, tedirgin etmediği, sallamadığı ülkede neredeyse insan kalmadı diyebiliriz."
"Eğer Türkiye, çok uzun zamandır bu hazırlıkları yapmamış, gerçekleştirmemiş olsaydı, büyük bir kaosla karşı karşıya kalırdı." diyen Soylu, Hatay'da iki binada cenazenin bulunduğuna yönelik ihbar sonucu çalışmanın tekrar başladığını, diğer yerlerde arama-kurtarma çalışmalarının tamamlandığını belirtti.
Çadır kentlerin, konteyner kentlerin kurulmaya başlandığını anımsatan Soylu, kamunun bütün gücünün sahada yer aldığını söyledi.
"Bu, yer kürenin en büyük depremlerinden birisidir"
Soylu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun açıklamalarını hatırlatarak, şöyle konuştu:
"Kılıçdaroğlu, bugün Hatay'da talihsiz bir açıklama yaptı, 'Buna asrın depremi diyerek bir algı çalışması yürütüyorlar' diye. İnsanın Hatay'ı görüp de böyle bir değerlendirme ortaya koyması talihsizlik değilse kötü niyettir. Kahramanmaraş'ta bir deprem oldu, Pazarcık ve Elbistan merkezli ama Hatay'daki hasar Kahramanmaraş'takinden çok fazla. Şimdi bütün bunları gördükten sonra burada 'bir algı çalışması yapılıyor' demek hakikaten ne akılla bağdaşıyor ne vicdanla bağdaşıyor ne insafla bağdaşıyor ne de bir rasyonel bakışla bağdaşıyor. Hiçbir şeyle bağdaşıyor değil."
Depremin geniş bir alanda olduğuna dikkati çeken Soylu, siyaset kaygısı gütmeden mücadele verdiklerini ifade etti.
"Bir siyasi partinin genel başkanı, bırakın bir insan, 'Bunu çok abartıyorlar' diyebilir mi?" sorusunu yönelten Soylu, "Nasıl katkı ortaya koyabilirim?" denilmesinin gerektiğini vurguladı.
Bakan Soylu, şunları kaydetti:
"Bu, yer kürenin en büyük depremlerinden birisidir, asrın değil. Asrın ifadesi bunu karşılamaz. Yer kürenin en büyük depremlerinden. Bunu biz söylemiyoruz, bunu Birleşmiş Milletler'den, dünyanın en gelişmiş ülkelerindeki yabancı uzmanlar dahil bunu herkes söylüyor. Şu anda yüzde 75 ila 80 arasında hasar tespiti oranı, en son 6,4'lük depremden sonra birtakım yenilemeler de yapılıyor. Yüzde 75-80 oranında, 600 bin bağımsız bölüm, yıkılmış, acil yıkılacak, ağır hasarlı ve orta hasarlı. 600 binin üzerinde, 600 bin bağımsız bölümden bahsediyoruz. Buna ticaret alanındaki bağımsız bölümleri de eklerseniz bu 750 bin seviyesine geliyor. 750 bin bağımsız bölümün yıkıldığı bir ülkede 'Depremi abartıyorlar, bunun üzerinden algı çalışması yapıyorlar' demek, insafı, vicdanı, gözü, kulağı, aklı bir tarafa bırakmak demektir."
Yardımlar gönderilirken deprem bölgeleri arasında "ayrımcılık yapıldığı" iddialarına tepki gösteren Soylu, "Böyle bir şey söz konusu olabilir mi? Yaklaşık 313 bin bölgede çadır dağıtılmış. En çok çadırın geldiği yer Hatay." dedi.
Soylu, depremzedeler için konteyner kentlerin kurulduğunu, buraların dışında barınacaklara da kira yardımı gibi desteklerin verildiğini belirterek, "Bugün Sayın Cumhurbaşkanımızın tekrar bir talimatını aldık bu konuda. Kiracılar için 2 bin liraydı, onun 3 bin liraya çıkarılması konusunda..." ifadesini kullandı.
CHP'nin depreme hazırlık sürecindeki kentsel dönüşüm çalışmalarına birçok kez karşı çıktığını söyleyen Soylu, "Benim kanaatim bundan sonra Türkiye'nin, kentsel dönüşüm konusunda resen tedbir uygulamasıdır. Yani yeni bir döneme adım atmasıdır, yeni bir dönem oluşturmasıdır, yeni bir başlangıç yapmasıdır. Burada resen alacağı bu tedbirlerle birlikte de yolunda yürümesidir." değerlendirmesinde bulundu.
Soylu, depremzedelerden ümitsizlik içinde olmamalarını isteyerek, şehirlerin daha doğru noktalara, daha güçlü yapılarla en kısa sürede yeniden inşa edileceğini vurguladı.
Bakan Soylu, "Bu depremde son rakamlara göre vefat sayımız 43 bin 556." bilgisini verdi.
Depremlerin ardından Hatay'ın demografik yapısının değişeceğine ilişkin iddiaların hatırlatılması üzerine Soylu, böyle bir şeyin mümkün olmadığını vurguladı.
"Şu ana kadar 564 şüpheli tespit edildi"
Soylu, "Kaç müteahhit hakkında yakalama kararı vardı, kaçı yakalandı, kaçı aranıyor?" sorusuna, şu yanıtı verdi:
"İlk dakikadan itibaren devletin bütün birimleri bu konuda teyakkuza geçmiştir. Duyduğumuz, bildiğimiz, gördüğümüz ve tespit ettiğimiz her isme yurt dışı çıkış yasağı koyduk. Bir taraftan arama kurtarma yaptık, bir taraftan telefonla böyle bir şey söz konusuymuş dedik ve müdahaleyi hemen yaptık. Bütün arkadaşlarımız teyakkuz halinde oldu. Bu işin kim olursa olsun, ne olursa olsun sonuna kadar gidilecek. Hiçbir şey insan canından kıymetli değildir. Bunun bedeli, her ne ise haksızsa haksız, suçluysa suçlu bir vesileyle ödettirilecektir. Şu ana kadar 564 şüpheli tespit edildi ve 160'ı tutuklandı, 175'i adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı, hala 18 kişi gözaltında. Diğerlerini ise arama çalışmaları devam ediyor."
Depremzedelere 3 binden fazla derneğin yardımda bulunduğuna işaret eden Soylu, toplanan yardımların yerine ulaşması ve istismar yaşanmaması için inceleme yapacaklarının altını çizdi.
"Evim Yuvan Olsun" kampanyası
Depremzedeler için başlatılan "Evim Yuvan Olsun" kampanyasına 2 eviyle destek olduğu anımsatılan Soylu, isteyenlerin, evlerini depremzedelerin kullanımına ücretsiz sunabileceğini veya indirimli kiraya verebileceğini söyledi.
Soylu, depremin ardından kira ve nakliyedeki fahiş fiyatlara yönelik sıkı denetimler olacağının altını çizerek, bu tip durumlarla karşılaşanların valilik, kaymakamlık ve afet koordinasyon birimleri aracılığıyla da şikayette bulunabileceklerini söyledi.
