Online bankacılık uygulamasından gelen ‘hesabınıza para geldi’ bildirimi sizi sevindirirken bir anda suçlu durumuna düşürebilir. Peki yanlışlıkla para gönderdiğimiz icralı bir hesapta o paraya el konursa ne yapmak gerekiyor. Avukat Cansen Erdoğan, her an herkesin başına gelebilecek bu durumda mağdur olmamak izlenmesi gereken yollar açıkladı.
Avukat Cansen Erdoğan, bu durumun sık sık yaşandığına bankaların da bu tür durumlar olmaması için çeşitli önlemler aldığına değinerek, “Yanlış hesaba para transferi en çok rastlanan olaylar arasında yer alıyor. Bankalar bu konu hakkında gerekli düzenlemeler yapıyorlar. Örneğin hesaptan para gönderilmesi sırasında İBAN dışında isim ve soyisim de eklenmesi gibi. Çift kontrollü yollar kullanılıyor. Ama yine de çok sık yaşanan bir durum” dedi.
Başka bir hesaba yanlışlıkla para gönderilmesi dışında kişinin hesabına tanımadığı bir kişiden para da gelebilir. Peki kişinin bilgisi dışında gelen bu para kullanılırsa ne olacak? Avukat Erdoğan açıklamasında yaşanılan bir olaydan örnek vererek “Bu hukuken sebepsiz zenginleşme sayılıyor. Yani hak etmeden, çalışmadan kazanılmış bir para oluyor. Borçlar Kanunu’nda da sebepsiz zenginleşme özel olarak incelenmiş ve maddeleşmiş bir hüküm. Böyle bir durumda hesabımıza yanlışlıkla gelen kısım iade edilmeli. İade etme hükümlülüğümüz var. Bununla ilgili sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nda bu durum düzenlendi. Bu hükümlere dayanarak davalının ikametgahındaki asliye hukuk mahkemesinde dava açılıyor. Bu konuda da bizzat karşı taraf iadeyi gerçekleştirmekle hükümlü" diye konuştu.
O PARAYI HARCARSAK NE OLUR?
Kişinin hesabına böyle bir para gelirse hemen bankaya bildirmesi gerekiyor. Banka bildiriminden sonra o hesabın sahibine haber verilmesi gerekiyor. Çünkü öbür türlü sebepsiz zenginleşme gerçekleşmiş olacak. İlgili olarak da örnekler var. Yakın zamanda da Kayseri’de yaşandı. Bilmediği bir kişi tarafından hesabına 3.500 TL gönderilen bir kişi yatırılan parayı harcamış. Açılan sebepsiz zenginleşme davasında 4 yıl 8 ay hapis cezası adli para cezasına çarptırıldı. Yine bu konuda ABD ve Avrupa’da da bu tür davalar söz konusu. Böyle bir durumda 'Aaa hesabıma bir yerden para geldi ne kadar şanslıyım' demek yerine en hızlı şekilde bankanın müşteri hizmetleri servisini arayacağız. Hatalı para aktarımı olduğunu belirteceğiz. Karşı taraf da aynı bankanın müşterisiyse sorun hızlıca çözülüyor. Ama değilse süreç biraz daha uzayabiliyor. Karşı tarafın hesabı için blokaj da istenebilir. Özellikle büyük miktarlarda para transferi oluyorsa” ifadelerini kullandı.
PARAYI GÖNDERDİĞİMİZ HESAP İCRALIKSA?
Yanlışlıkla para gönderme esnasında en kötü süreç ise paranın gönderildiği hesap üzerindeki icra veya haciz olması olabilir. Yani hesabına para gönderilen kişi daha o parayı almadan üçüncü bir kişi yada banka tarafından paraya el konulabilir. Peki bu durumda ne yapmak gerekiyor. Parayı geri almak mümkün mü? Avukat Erdoğan açıklamasında “Üçüncü kişiler tarafından gönderilmiş haciz ihbarnamesi varsa otomatik olarak o banka hesabına el konuyor. Bununla ilgili olarak daha da vahim bir durum var. Sadece üçüncü kişiler için değil kişi bankaya borçluysa banka da o hesaptaki paraya el koyabiliyor. Bu konuyla ilgili olarak istibdat davası açılabilir. O paranın aslında yanlışlıkla geldiğine bizim olmadığına dair karşı tarafın belirteceği yazılı bildirim delil olarak sunulabilir. Ama en zor kısmı icralık veya blokaj konulan bu paranın iadesidir. Bu da çok kolay değil. Bu yüzden yüksek meblağlı bedellerin banka şubesinden olması en kolayı olabiliyor. En azından bu kısımda banka ve banka yetkilileri sorumlu olmuş oluyor. Onun dışında da icralık veya borçlu ise o hesap maalesef sorumluluğu devam ediyor. O parayı geri almak çok da kolay değil” dedi.
YANLIŞLIKLA PARA GÖNDERİLİRSE NE YAPMAK LAZIM?
Yanlışlıkla bir hesaba para gönderilirse izlenmesi gereken yolları Erdoğan şöyle açıkladı: Durumu önce bankaya bildirmemiz gerekiyor. Öbür türlü iyi niyetten şüphe edilebilir. Para isim uyuşmamasından kaynaklı blokeli ya da onların bir havuzları var o havuzda bekliyorsa süper. Ama para aktarılmışsa banka ödeme yapılan kişiden o parayı iade etmesini ister. Bu durumda banka ile muhattap olmak en iyisi. O kişi parayı gönderenden önce bile fark etmiş olabilir bu durumu. Dolayısıyla bankalar o hesaba bloke koyabiliyor. İade edilmezse de dava açılması gerekiyor. En kötü kısım icralıksa veya borca batıksa o paranın gitmesi. Onun dışında ise bir şekilde ticaret mahkemesinde paranın yanlışlıkla gönderilen kişinin alıcıya karşı borçlu olmadığının tespit edilmesi. Yanlışlıkla gönderilip bankanın uhdesine geçtiği halde paranın iade edilmemesi sebebi ile istibdat davası gibi dava açılması gerekir.
“BANKA HESAP SAHİBİNE ULAŞAMAYABİLİR”
Bunun yanında bazen paranın gittiği hesaba ulaşılamayabilir. Bankalar da bazen ulaşamayabiliyorlar. Hesap aktif değildir, kişinin telefonları aktif değildir. Ya da hesap sahibi kötü niyetlidir. Bir şekilde bu para bana yanlışlıkla gelmedi bu benim param zaten denebilir. Bu durumda öncelikle ihtar çekerek karşı tarafı temerrüde düşürmek en doğrusu. Yani ihtar sonucu parayı ödemezse ilamsız icra takibi yapılması ya da sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre dava açılması gerekiyor. Bu da olayın durumuna göre yapılıyor. Geri verilmemesi bir suç. Bir kısım hukukçular da diyor ki bu kaybolmuş, ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf suçu var. Bir kısmı da bu suç değildir diyor. Çünkü benim hesabıma geldi burada bir hırsızlık yok deniyor. Bu konuyla ilgili olarak yargıtay kararlarında bir birlik yok. Ama benim fikrimi soracak olursanız bu bir suç. Gelen paranın iade edilmemesi. Sebepsiz zenginleşme davası açılıp icra takibi yapılması lazım. Eğer banka da karşı tarafın hesabına bloke koymuyorsa hesap sahibine ulaşmıyorsa hesap sahibine ulaşılmasını engelliyorsa o zaman suç duyurusu yapılmalı. Hem alıcı şahsın hem de bankayı şüpheli göstermek kaydıyla harekete geçebilirler. Dava ve şikayet hakkı var. Hatta eğer bu kamu bankasıyla kamu görevlisi olarak bizzat muhattap olunan bankacılar hakkında görevi kötüye kullanma görevi ihmal ve bankacılık kanunundan doğan diğer suçlar da eklenebilir. Yani hem şikayet hem dava hem de icra takibi hakkı var.
