Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre, son yıllarda aile bütçelerini zorlayan giderlerden biri de aidatlar oldu. Geçmişte yılda bir kez artan aidatlara artık ara Zam da yapılıyor.
Nedeni ise asgari ücret artışları. Site ve apartmanlarda en önemli gider personel maaşı olduğu için asgari ücret artışı zamları beraberinde getiriyor.
Ancak fırsatçılık bu alanda da eksik olmuyor. Sektör temsilcileri fahiş artış yapanlara karşı vatandaşları uyarıyor.
ŞİKÂYETLER GELİYOR
Site giderlerinin yüzde 70’inin personel gideri olduğunu belirten Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Başkanı Suat Sandalcı, “Asgari Ücret artışı ile birlikte ister yönetici olsun isterse profesyonel tesis yönetim şirketi olsun, projeden projeye değişkenlik göstermek ile birlikte aidat tutarlarında yaklaşık yüzde 30’luk artış bekliyoruz.
Ancak yüzde 50 civarında artış yapmak isteyenler var ve bununla ilgili şikâyetler alıyoruz. Asgari ücret artışını fırsat bilip fahiş aidat artışı yapmaya çalışan, sektöre ve vatandaşa sorun yaratan kişilerle mücadele ediyoruz” dedi.
DENETİM ARTACAK
Önümüzdeki günlerde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın, profesyonel tesis yönetim şirketleri için bazı düzenlemeler yapacağını belirten Sandalcı, “Site ve tesis yöneticilerinin hizmet kalitelerinin arttırılması için bakanlık bünyesinde denetleyici bir birim kurulacak.
Her önüne gelen site veya tesis yöneticisi olamayacak, mesleki standartları belirleyerek bu standartları sağlayan profesyonel tesis yönetim şirketlerine yetki belgesi verilmesi ile ilgili düzenleme hayata geçecek. Özellikle site yönetimlerini yüzde 18’lik KDV yükünden kurtaracak çalışmanın başlaması ile birlikte aidat tutarlarında yüzde 17’lik bir azalma meydana geleceğini öngörüyoruz” diye konuştu.
NE KADAR ÖDÜYORUZ?
Son bir yılda İstanbul’da aidatlar ortalama yüzde 77 artarken, kimi sitelerde artış yüzde 150’yi aştı. Eva Gayrimenkul Değerleme tarafından yılın ilk çeyreğinde yapılan araştırmaya göre İstanbul’da merkezi ilçelerde 100 metrekarelik bir evde ortalama aidat 1.300 ila 2.600 lira bandında. Merkezi olmayan ilçelerde dahi ortalama aidat 800 - 1.200 lira.
Lüks projelerde ise yine 100 metrekare ev için 12 bin lirayı bulan rakamlar ödeniyor. Ankara’da 100 metrekarede ortalama aidat 500-1.250 lira olurken, markalı konut projelerinde 3 - 4 bin liraya çıkıyor. İzmir’de merkezi ilçelerde 100 metrekare için ortalama aidat 1.000 lirayı aşarken, yazlık lüks sitelerde 2.500 - 5.000 lira aralığında değişiyor. Zamlarla bu rakamların ortalama yüzde 30 artması bekleniyor.
FAHİŞ FİYATA KARŞI ÖNERİLER
Gayrimenkul hukuku uzmanlarının ev sahipleri ve kiracılara tavsiyeleri şöyle;
Ev alırken ve kiralarken yönetim planını mutlaka okuyun. Çünkü planda nasıl aidat toplanacağı belirtilir. Bunun yanında sitede yapacağınız gözlem de size ipucu verir. 3-4 giriş kapılı, yüzme havuzuna sahip, geniş sosyal alanı olan sitelerde giderler fazla olacağı için uygun bir aidat beklemek gerçekçi olmaz.
Ev sahibiyseniz genel kurullara katılmalısınız. Böylece gider kalemlerini görebilir ve sorgulayabilirsiniz. Kiracıysanız vekaletle katılım sağlayabilirsiniz.
İTİRAZ HAKKINIZ VAR
Toplantıda alınan kararlara itiraz hakkınız var. Kararlarda usulsüzlük varsa, genel kurula katılmayanlar toplantı tarihinden sonra 6 ay, katılanlar 1 ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dava açabilir.
Usulsüzlük yapıldığını düşünmüyor, ancak artış oranına itiraz etmek istiyorsanız, bu defa olağanüstü genel kurul talebinde bulunmalısınız. 1/3 malik bir araya gelip, nasıl tasarruf edileceğini inceleyebilirsiniz.
Kimi sitelerde aidat hesaplamalarında ev sahibi kiracı ayrımı yapılmıyor. Oysa her giderden kiracı sorumlu değil. Apartman ya da sitelerde giderler işletme bütçesi ve yatırım bütçesi olarak ikiye ayrılıyor. Sitede çalışanın maaşı, ortak alan faturalar gibi kullanımdan kaynaklı işletme kalemlerinden kiracı sorumlu.
Ancak demirbaş kalacak kalemler kiracıdan değil, ev Sahibinden istenmek zorunda. Asansör tamamen değişecekse, binaya yalıtım yapılacaksa bunu mülk sahibi karşılar. Apartman görevlisinin maaşı kiracının ödeme kapsamında olsa da tazminatının mülk sahibinden talep edilmesi gerekir.
Sitemdeki havuzu ya da spor salonunu kullanmıyorum’ diyerek aidatı red etme hakkınız yok. Ancak sonradan yapılan, lüks veya bazı maliklerin kullanımına özel gidere katılmanız zorunlu değil.
Kimi sitelerde boş dairelerden Aidat alınmadığı yönünde şikayetler söz konusu. Ancak ev sahibinin kullanmaması ya da kiraya vermemesi aidat sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Aidatını ödemeyenler hakkında dava açabileceği gibi icra takibi de başlatılabilir. Ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı alınır.