Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (TÜRK-İŞ) Mart ayı açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı. Ele geçen gelir yapılması gereken harcamanın her geçen gün biraz daha gerisinde kalmaktadır. Bu nedenle geçim koşulları gün geçtikçe zorlaşmaktadır. Yerel seçimlerin ardından mutfak harcamasında gerekli olan birçok ürünün fiyatı artış gösterdi. Sadece yılın ilk dört ayında bile mutfağa gelen ek yük 3.293,31 lira oldu.
TÜRK-İŞ Konfederasyonunun yaptığı araştırmanın 2024 Nisan ayı sonucuna göre;
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 17.725,19 TL’ye,
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 57.736,78 TL’ye,
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 22.991,90 TL’ye yükseldi.
MUTFAK ENFLASYONU ARTMAYA DEVAM EDİYOR
TÜRK-İŞ’ in verilerine göre 'mutfak enflasyonu' verilerindeki değişim Nisan 2024 itibariyle şu şekilde gerçekleşmiştir:
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre % 5,55 oranında gerçekleşti.
Dört aylık değişim oranı % 22,81 oldu.
Son on iki ay itibariyle değişim oranı ise % 74,88 olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan çarşı-pazar-market dolaşılarak derlenen gıda ürünleri fiyatlardaki değişim, harcama gruplarına göre Nisan 2024 itibariyle şu şekilde oldu:
PEYNİR FİYATLARI ARTTI
Süt, yoğurt, peynir grubunda; peynir fiyatında artış tespit edilirken, süt fiyatında markalar arası birbirini takip eden fiyat ayarlamaları olmasına rağmen ortalamada fiyat değişmedi. Yoğurt fiyatlarının da geçen ay ile aynı seviyede olduğu tespit edildi.
ET FİYATLARI YÜKSELMEYE DEVAM EDİYOR
Et fiyatlarındaki artış çalışanların alım gücünü düşürmeye devam ediyor. Zihinsel ve fiziksel gelişim için son derece önemli olan ve insan vücudunun protein ihtiyacını karşılayacak olan et ürünlerinin fiyatları bu ay da artış gösterdi. Dana eti geçen aya göre 52 TL artış göstererek ortalama 523 TL’den, kuzu eti ise ortalama 734 TL’den satılmaktadır. Mevsimi bitmekte olan balık fiyatları artarken yumurta fiyatında düşüş tespit edildi. Tavuk kilogram fiyatı ortalamada 10 TL arttı.
Kuru baklagiller grubunda nohut ve yeşil mercimek fiyatlarında artış, kırmızı mercimek ve kuru fasulye fiyatlarında ise kısmi bir düşüş tespit edildi.
SEBZE FİYATLARI DÜŞTÜ
Yaş sebze fiyatlarındaki gerileme mutfak harcamasını biraz da olsa rahatlattı. Fakat yaş meyve çeşitliliği tezgâhlarda artarken gözlemlenen fahiş fiyatlar aile bütçesini olumsuz etkilemektedir. Yeri giderek azalan ıspanak, lahana gibi sebzelerin fiyatlarında düşüş gerçekleşirken patates ve soğan fiyatlarında geçen aya göre artış tespit edildi.
Meyve fiyatlarında hesaplamaya dâhil edilmeyen kayısı, nektarin gibi ürünlerin tezgâh etiketleri 200 TL’yi buldu. Çilek, çağla gibi ürünlerin ise geçen aya göre –nispeten- ucuzladığı tespit edildi. Hesaplamada her zaman olduğu gibi gıda harcaması içinde günlük kullanımı yaygın olan mevsim ürünleri esas alındı.
Ortalama sebze kg fiyatı 28,81 TL, ortalama meyve kg fiyatı 46,50 TL oldu. Hesaplamada -bu ay- 21’i sebze ve 5’i meyve olmak üzere toplam 26 üründeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 32,21 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dâhil edilmektedir).
EKMEK FİYATI DEĞİŞMEDİ
Ekmek fiyatı değişmedi. Tahıl ürünlerinin bulunduğu bu grupta market ve marka bazlı fiyat ayarlamaları gözlemlenmiş olup değişen fiyatların ortalamayı değiştirmediği tespit edilmiştir.
Son grup içinde yer alan diğer gıda maddelerinden;
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu grupta geçen aya göre zeytinyağı ve tereyağının kilogram fiyatında artış tespit edilmiştir. Ayçiçek yağının kilogram fiyatında ciddi bir değişiklik görülmedi. Bu ay siyah zeytin fiyatında artış yeşil zeytinde ise kısmi bir düşüş gözlemlendi. Yağlı tohumların fiyatında ceviz, fındık, fıstık gibi ürünlerin fiyatı değişmezken ay çekirdeğinin fiyatı arttı. Şeker, bal ve pekmez fiyatları da bu ay artış gösterdi. Bu üç ürün içerisinde en fazla artış geçen ay olduğu gibi bu ayda ortalama fiyatında 11 TL artan pekmez oldu. Baharat ürünlerinde bazı aktarlarda indirim yapılmış olduğu tespit edilmiş olmasına rağmen ortalama fiyatlar yine artış gösterdi. Tuz fiyatında nispeten bir değişiklik görülmedi. Aynı şekilde çay fiyatında da bir değişiklik tespit edilmedi. Ihlamurun fiyatı düştü. Reçel ve salça fiyatında da kısmi bir düşüş meydana geldi.