İş akdinin feshedileceği konusunda, karşı tarafı kanunda öngörülen süreler içinde bilgilendirmeyen, bildirim süresi kadar ücret tutarında tazminat ödemek zorunda. Bu tazminat, iş hayatında ihbar tazminatı olarak biliniyor.
SÜREYE DİKKAT!
Bildirimden hem işveren hem de işçi sorumlu. En başta işveren işten çıkarmadan önce bunu işçisine zamanında söylemek zorunda. Bildirim, işçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa (1 gün dahi olsa) 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta önce yapılmalı. Belirtilen bu sürelere de ‘ihbar süresi’ deniliyor. İşveren ihbar süresi boyunca da işçiyi çalıştırmak zorunda.
PEŞİN VERİLİYOR
Eğer işveren çalışanını yasal süresinde bildirmeden hemen işten çıkarmak isterse, bu durumda işçisine belli tutarda bir ödeme yapmak durumunda kalıyor. Örneğin, işveren 3 yıldan fazla çalışan bir işçisine ‘seninle daha fazla devam etmek istemiyorum, çıkarıldın’ derse, uygulamadığı 8 haftalık ihbar süresinin ücretini ödüyor. Üstelik bu ödemenin ‘peşin’ yapılması gerekiyor. Bu paraya da ‘ihbar tazminatı’ deniyor. Çalışan 1 yıllık süreyi aştığı için ihbara ek olarak kıdemini de alıyor.
İŞÇİ DE SORUMLU
Eğer işçi işten ayrılacağını daha önceden işverenine söylemeden gitmeye kalkışırsa, işçinin de işverinine karşı yasal sorumlulukları devreye giriyor. Çünkü işverenin de aniden işten ayrılan çalışanı konusunda mağdur olmaması gerekiyor.
Patronun, 1 yıllık işçisine istifa ettiği gün ‘yerine adam bulana kadar 4 hafta çalış’ deme hakkı var. İşçi çalışmazsa 4 haftalık ücreti işverenine ödemek zorunda. İstifa eden işçi, emeklilik ve haklı fesih gibi nedenler yoksa kıdem tazminatı alamıyor.
ÜCRETLERE GÖRE NE KADAR?
- Asgari ücretle işe başlayan 1 gün çalışısa 1.967 lira, 1 yıl çalışırsa 3 bin 934 lira 3 yıl çalışırsa 7 bin 868 lira ihbar tazminatı alır.
- Aylık 7 bin lira brüt maaşla başlayana 1 gün çalışırsa 2 bin 751 lira, 1 yıl çalışırsa 5 bin 503 lira, 3 yıl çalışırsa 11 bin lira ihbar tazminatı alır.
- Brüt 10 bin lira maaşla işe başlayana 1 gün çalışırsa 3 bin 931 lira, 1 yıl çalışırsa 7 bin 862 lira, 3 yıl çalışırsa 15 bin 724 lira ihbar tazminatı ödenir.
NASIL HESAPLANIR?
Brüt maaşı 6 bin TL olan ve 5 yıl çalışması bulunan işçiye 8 haftalık tazminat ödenir:
- 6.000/30 gün = 200 TL günlük
- 200 x 7 gün = 1.400 TL haftalık
- 8 hafta x 1.400 = 11.200 TL brüt ihbar tazminatı
- Gelir Vergisi: 11.200 x Yüzde 15 = 1.680 TL
- Damga Vergisi kesintisi: 11.200 x Binde 7.59 = 85 TL
- 11.200-(1680 + 85) = 9.435 TL net ihbar tazminatı ödenir.
